تعمیرات اساسی، فرآیندی پیشگیرانه است که به بیان دقیق‌تر می‌توان آن را بازگردانی واحد به شرایط قابل اطمینان برای یک دوره عملکرد طولانی مدت (بیش از ۳ سال) در نظر گرفت. در تعمیرات اساسی تجهیزات موجود در واحد، جداسازی و بازرسی می‌شود و پس از آن، تعمیر یا تعویض قطعات و خطوط انتقال، براساس درخواست اداره‌های بهره‌برداری و بازرسی فنی، مبتنی بر دستور کار موجود، انجام می‌شود، همچنین در هر دوره از تعمیرات اساسی، قطعاتی که کار گذاشتن آنها در شرایط عملیات واحد قابل انجام نیست، نصب و راه‌اندازی می‌شود.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پالایش نفت به نقل از شانا، در پایان هر دوره تعمیرات اساسی، واحد برای یک دوره عملکرد با کیفیت مطلوب تضمین می‌شود. شرکت‌های پالایشی در یک بازه زمانی مشخص، تعمیرات اساسی واحدها را در برنامه‌های خود دارند؛ پالایش نفت تهران، یکی از این شرکت‌هاست که تعمیرات واحدهای آیزوماکس و هیدروژن شماره ۲ را تابستان امسال (۱۵ تیرماه و به‌مدت ۲۸ روز) انجام داده است.

در روزهایی که تعمیرات در حال انجام بود برای بررسی جزئیات بیشتر با محمدعلی هاشمی، رئیس نگهداری و تعمیرات شرکت پالایش نفت تهران گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانید:

ابتدا بفرمایید در این دوره از تعمیرات اساسی، چه بخشی از پالایشگاه تعمیر و چه اقدام‌هایی در این دوره انجام شده است؟

واحدهای آیزوماکس و هیدروژن شماره ۲ تعمیرات اساسی شده‌اند، واحد آیزوماکس خوراک آیزوفید حاصل از تقطیر در خلأ را به همراه هیدروژن دریافتی از واحد هیدروژن شماره ۲ با خلوص ۹۶.۵ درصد در مجاورت کاتالیست نیکل مولیبدن به محصولات با ارزشی نظیر گاز مایع، نفتا، سوخت جت و دیزل مرغوب تبدیل می‌کند، از آنجا که این تبدیل در دما و فشار بالا در محیطی مملو از گازهای خورنده انجام می‌شود، بنابراین اهمیت فرآیند تعمیرات اساسی که لازمه استمرار عملیات این واحد در کاهش تولید نفت کوره و تولید فرآورده‌های با ارزش به شمار می‌آید، محرز است.

در این دوره از تعمیرات اساسی، اقدام‌های زیادی انجام شده که مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از تعمیرات اساسی چهار دستگاه راکتور شامل احیا، تخلیه، الک و شارژ دوباره کاتالیست‌ها، تعمیرات اساسی ۶ دستگاه کوره، تمیزکاری و بازدید pig tailهای کوره و تعویض ۱۶ عدد از pig tailهای کوره، همراه با تخلیه، الک و بارگیری کاتالیست Reformer، نوسازی بخش عمده‌ای از Piping واحدهای آیزوماکس و هیدروژن که دچار خوردگی شده بودند، تعمیرات اساسی مبدل‌ها و فن‌های هوایی واحد، تعمیرات اساسی برج‌ها و ظروف واحد، عایقکاری دوباره بدنه ظروف، برج‌ها و خطوط انتقال، بهبود رفراکتوری کوره‌های واحد آیزوماکس و واحد هیدروژن، نصب تلمبه‌های جدید، رنگ‌آمیزی سطوح مبدل‌ها، برج‌ها و ظروف.

چند نفر از نیروهای بیرون از پالایشگاه در این تعمیرات به کار گرفته شده‌اند؟

در زمان اوج کار تا سقف ۵۱۰ نفر نیرو جذب شده است.

چه تمهیدهایی برای آموزش و حفظ ایمنی این افراد در نظر گرفته شده است؟

برگزاری کلاس‌های ایمنی برای آشنایی نفرات با کارکرد واحد و آموزش ایمنی فردی، ارزیابی، مصاحبه و معاینه در زمان جذب نیروی انسانی انجام شده است. در این میان افرادی که بیماری زمینه‌ای و ضعف ایمنی یا محدودیتی برای کار داشتند، جذب نشده‌اند، ضمن آنکه تست تریاژ کرونا برای تمامی نیروها و غربالگری افراد از نظر بیماری کرونا انجام شده است.

 با توجه به اینکه تعمیرات اساسی در دوران کرونا انجام می‌شود، چه تمهیداتی در زمینه بهداشت و درمان انجام شده و چه خدماتی در این خصوص ارائه شده است؟

از جمله تمهیدات انجام‌شده در زمینه پیشگیری از کرونا در تعمیرات اساسی می‌توان به مواردی مثل در نظر گرفتن ماسک سه لایه برای تک تک نفرات به صورت روزانه (هر روز حداقل دو عدد برای هر نفر)، بررسی نفرات از نظر کرونا در زمان انجام تعمیرات اساسی و مرخص کردن افراد مشکوک به کرونا، تحویل غذا در ظرف‌های یکبار مصرف برای نفرات رسمی، پیمانی و موقت، توزیع آب آشامیدنی در بطری‌های یکبار مصرف، رعایت فاصله اجتماعی در سرویس ایاب و ذهاب (در اتوبوس و مینی‌بوس هر دو صندلی به یک نفر اختصاص داده شده است)، ضدعفونی کردن سطوحی که افراد از آن استفاده می‌کنند، ضدعفونی کانکس‌ها، رستوران‌ها، سرویس‌های ایاب و ذهاب و...

آیا در تعمیرات اساسی از تجهیزات ساخت داخل استفاده شده است؟ اگر پاسخ مثبت است، چه تجهیزاتی به کار رفته است؟

در سال‌های گذشته، هدف شرکت نهایت استفاده از تجهیزات ساخت داخل بوده و عمده تجهیزات و تأسیسات کلیدی از سوی شرکت‌های داخلی ساخته می‌شوند. بعضی نمونه‌های مهم شامل ساخت ظرف طبق نقشه‌های مهندسی در داخل، ساخت و نصب فن‌های هوایی فشار قوی به تعداد ۶ عدد، تأمین ورق خریداری‌شده برای تعویض بخشی از بدنه ظرف از شرکت‌های داخلی، تأمین قطعات مورد نیاز برای تعمیرات اساسی کمپرسور از شرکت‌های داخلی، تأمین قطعات مورد نیاز به‌منظور تعویض تیوب مبدل‌های واحد از شرکت‌های داخلی (تعویض سه مبدل تیوب)، تامین کانال مبدل‌ها از شرکت‌های داخلی، خریداری و نصب تلمبه‌های جدید همراه با الکتروموتور جدید از شرکت‌های داخلی بوده است.

توانمندی مهندسان داخلی چه کمکی به تعمیرات در این دوره کرده است؟

بهبود توانمندی مهندسان داخلی و تهیه قطعات مورد نیاز برای تعمیرات اساسی از شرکت‌های داخلی، ضمن تسهیل تأمین قطعات و تجهیزات، سبب کاهش زمان و هزینه تعمیرات اساسی شده است.

واحدهایی که امسال برای تعمیرات اساسی در نظر گرفته شده‌اند، چند سال است تعمیر نشده‌اند؟

تعمیرات اساسی واحدهای آیزوماکس شمالی و هیدروژن شمالی در فاصله زمانی سه ساله برنامه‌ریزی شده است، اما با توجه به شرایط عملیاتی مناسب این واحدها، با هماهنگی کارشناسان و مسئولان ذی‌ربط، تعمیرات اساسی با یک سال تأخیر و پس از چهار سال تولید بدون وقفه انجام شده است.

نقاط قوت و ضعف این دوره از تعمیرات چه بوده است؟

استفاده حداکثری از نیروهای تعمیرات روزانه با تجربه مناسب و کاهش تعداد نیروهای قراردادی کوتاه‌مدت، معاینات مناسب مرکز سلامت کار و بهبود کیفیت نیروی انسانی و استفاده از ICE BLASTING برای نخستین بار برای تمیزکاری تیوب‌های ناحیه جابه‌جایی در کوره  از جمله نقاط قوت این دوره از تعمیرات است، ضمن آنکه استفاده برنامه‌ریزی‌شده از ابزارهای نوین نظیر دستگاه Torque meter هیدرولیک برقی، اره نواری برقی، بالابر برقی، جاروبرقی صنعتی مناسب تمیزکاری داخل راکتورها و متر لیزری و ثبت ورود و خروج نفرات و دریافت بن غذا با کارت ساعت‌زنی، از دیگر مزایای این دوره از تعمیرات به شمار می‌رود، اما در مقابل نقاط قوت با برخی ضعف‌ها نیز روبه‌رو بودیم که از آن جمله می‌توان به کاهش تعداد نیروی انسانی نسبت به نیروی برنامه‌ریزی شده با توجه به نگرانی از شیوع ویروس کرونا و برخوردار نبودن برخی از نیروهای قراردادی کوتاه‌مدت به تجربه و تخصص کافی اشاره کرد.

با چه چالش‌ها و مشکلاتی در این دوره روبه‌رو بوده‌اید؟

بزرگ‌ترین چالش در این دوره از تعمیرات اساسی، انجام تعمیرات همگام با شیوع گسترده ویروس کرونا بوده است. در عمل تغییر سبک‌های رفتاری، رعایت الزام‌های فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و ضدعفونی مداوم سطوح و دست‌ها که برای مقابله با شیوع ویروس کرونا صورت می‌گیرند، ضمن ایجاد کار مازاد بر فعالیت‌های عادی روزانه، انجام فرآیندهایی نظیر آموزش مداوم کارکنان، هماهنگی‌های مورد نیاز برای دریافت پروانه‌های کاری، انجام فعالیت‌های تیمی چندتخصصی، کار در ظروف و برج‌ها و جذب و به‌کارگیری نیروهای مجرب و متخصص دارای ریسک‌های سلامت را با چالش روبه‌رو کرده است.

در پایان اگر نکته‌ای باقی مانده است، بفرمایید؟

ایجاد شرکت‌های بزرگ برای تأمین نیروی متخصص تعمیرات اساسی که به کارگاه‌های آموزشی برای توسعه مهارت‌های شغلی مورد نیاز در تعمیرات اساسی مجهز شده باشند و به همه پالایشگاه‌ها خدمات‌رسانی کنند، ضروری به نظر می‌رسد. این شرکت‌ها می‌توانند سالانه معاینه سلامت شغلی، دوره‌های ایمنی و آموزش‌های متنوع مرتبط با صدور پروانه‌های کاری را برگزار کنند تا از تکرار زمان‌بر آنها در پالایشگاه‌ها جلوگیری شود. در شرایط کنونی، برخی نیروهای مستعد، پس از چند دوره حضور در تعمیرات اساسی، جذب دیگر شرکت‌ها یا سازمان‌ها می‌شوند و به‌تدریج از حضور در تعمیرات اساسی امتناع می‌کنند.