با توجه به طولانی بودن روند دریافت اطلاعات، تجزیه، تحلیل محاسبه و در نهایت اعلام نرخ خوراک پالایشگاه ها به موجب تغییرات فرایند قیمت گذاری از فوب به محموله های صادراتی، پیشنهادی از سوی پالایشگاه ها ارایه شده است که به موجب آن احتمال تغییر رویه قیمت گذاری نرخ خوراک به قبل و تسریع محاسبه قیمت وجود دارد.
غلامرضا باقری مدیر عامل شرکت پالایش نفت تبریز در گفتگو با بورس در خصوص طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» گفت: به منظور توسعه ظرفیت پالایشی و پترو پالایشی کشور و درنتیجه کاهش خام فروشی نفت، طرح «افزایش ظرفیت پالایشگاه های میعانات گازی و نفت خام با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» چهارم مهرماه ۱۳۹۷ تقدیم ریاست مجلس و بیست و هفتم آذرماه ۱۳۹۷ تصویب شد. در نهایت با انجام اصلاحاتی این طرح در ۲۶ مرداد ۱۳۹۸، با عنوان قانون «حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی» جهت اجرا به دولت ابلاغ شد.
◀️مزیت های پروژه‌‌های بهینه‌‌سازی پالایشگاهها
وی در بیان مزیت های قانون«حمایت از توسعه صنایع پایین دستی نفت خام و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی»، عنوان کرد: تاکید قوانین بین المللی بر کاهش گوگرد سوخت های کشتیرانی سبب شده است که بسیاری از پالایشگاه ها در نقاط مختلف جهان به ارتقاء و بهینه سازی بپردازند. بنابر ماده یک این قانون، استفاده از تسهیلات این قانون علاوه بر طرح های ایجاد تاسیسات جدید پالایشگاهی و پترو پالایشگاهی، شامل طرح های بهینه سازی ارتقاء کمیت و کیفیت فرآورده های پالایشگاه های موجود نیز می‌شود.
◀️مدیر عامل پالایشگاه نفت تبریز همچنین استفاده از ظرفیت سرمایه گذاری مردمی و هدایت نقدینگی را به موجب این قانون مورد تاکید قرار داد و گفت: حجم بالای منابع مورد نیاز برای تامین مالی پروژه های نفتی و نیز محدود بودن منابع دولتی سبب شده است که بسیاری از پروژه های صنعت نفت با پیشرفت کندی مواجه شوند.
◀️استفاده از منابع مالی مردمی و سهیم شدن بخش خصوصی و مردم در سود حاصله، علاوه بر تسریع تکمیل پروژه ها، باعث هدایت نقدینگی به سمت تولید و توسعه صنایع کشور خواهد شد.
باقری در بیان مزیت سوم، ماده ۳ قانون مذکور را مورد اشاره قرار داد که به موجب آن یک پالایشگاه یا پترو پالایشگاه پس از بهره برداری تا زمان مشخص از «تنفس خوراک» برخوردار است.
◀️وی اظهارداشت: به موجب این ماده قانونی طی سال های ابتدایی، پالایشگاه به صورت علی الحساب هزینه خوراک را پرداخت نخواهد کرد. این طرح سه مزیت دارد: اول، نرخ بازده داخلی طرح ها افزایش می‌دهد؛ دوم، باعث کاهش دوره بازگشت سرمایه پس از بهره برداری واحد می‌شود؛ سوم، تامین کنندگان مواد و تجهیزات خارجی و داخلی برای سهامدار شدن در این طرح ها تمایل بیشتری خواهند داشت.
◀️مدیرعامل شرکت پالایشگاه نفت تبریز به الزام پالایشگاه های کشور برای فروش ۵ فرآورده اصلی تولیدی خود یعنی بنزین، گازوئیل، نفت سفید، گاز مایع و نفت کوره اشاره کرد که این فراورده ها که به صورت میانگین ۹۰ درصد از محصولات یک پالایشگاه را تشکیل می‌دهند، باید به قیمت فوب خلیج فارس به دولت فروخته شوند.
◀️وی با بیان اینکه با توجه به اینکه کیفیت به عنوان مهم ترین عامل، در قیمت محصولات لحاظ نمی‌گردد، لذا پالایشگاه ها انگیزه لازم برای ارتقای کیفیت محصولات تولیدی خود را ندارند، اظهار داشت: در ماده ۵ این قانون، حق صادرات کلیه فرآورده های تولیدی به بخش خصوصی اعطا شده است. به این ترتیب، منطق اقتصادی بر عملکرد پالایشگاه یا پترو پالایشگاه حاکم شده و انگیزه لازم برای تولید محصولات با ارزش و کیفیت بیشتر را به دست می‌آورند که همین مسئله منجر به تکمیل زنجیره ارزش خواهد شد.
◀️مدیر عامل پالایشگاه نفت تبریز در بیان دیگر مزیت این قانون، گفت: در صورتی که جهت اجرای طرح‌ها از فاینانس خارجی استفاده شود، شرکت‌های خارجی علاوه بر دریافت سود جهت انجام سرمایه‌گذاری خود طرح ها را ملزم به انجام خرید‌های طرح به میزان قابل توجهی از خود آن کشور می‌نمایند.
◀️وی ادامه داد: با این قانون علاوه بر جلوگیری از پرداخت سود به صورت ارزی به کشورهای خارجی، از صنایع داخلی کشور در جهت تامین تجهیزات طرح‌ها حمایت شده و باعث ارتقای صنایع بالادستی دخیل در اجرای این طرح ها خواهند شد.
به گفته باقری؛ به موجب ماده ۶ این قانون، وزارت نفت مکلف است ظرف دو ماه پس از تصویب این قانون، آیین نامه اجرایی آن را به تصویب هیئت وزیران برساند.
◀️این خبره صنعت پالایشگاهی در تشریح مزیت احداث پتروپالایشی ها، بزرگترین مزیت را تکمیل زنجیره ارزش، ایجاد هم‌افزایی، کاهش هزینه های عملیاتی و سرمایه گذاری عنوان کرد.
◀️مدیر عامل پالایشگاه نفت تبریز معتقد است که هزینه احداث یک پترو پالایشی در مقایسه با احداث جداگانه هریک از واحدها در یک ظرفیت یکسان بدلیل امکان تجمیع برخی واحدهای جانبی و امکان برقراری، سینرژی بین واحدها دارای هزینه پایین تری است. البته این صرفه جویی بصورت تخمینی بیشتر از ۲۰تا ۲۵ درصد نخواهد بود ولی با توجه به پایین بودن توجیه اقتصادی پالایشگاه ها نسبت به پتروشیمی ها، درصورت احداث یکپارچه، توجیه اقتصادی کل طرح بهبود خواهد یافت.
◀️باقری افزود: احداث پترو پالایشگاه ها بعلت اشتغالزایی مستقیم و تحریک صنایع پایین دستی باعث افزایش رونق اقتصادی شده و با توجه به پرداخت مالیاتی مختلف از جمله ارزش افزوده و مستقیم باعث تقویت بنیه اقتصادی و عمرانی منطقه خواهد داشت. بعنوان مثال یک واحد ۱۰۰هزاربشکه واحد پتروپالایش درصورت آغاز فعالیت بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان مالیات به منطقه و کشور بازمی‌گرداند؛ حال اگر نفت خام مازاد در کشورها ۲ میلیون بشکه تصفیه و تبدیل شود خواهید دید که تنها چه میزان مالیات به نظام اقتصادی کشور بازگردانده خواهد شد. این علاوه بر تحریک صنایع پایین دستی و درآمدهای کلان برای کشور و اشتغالزایی و غیره می باشد.
◀️وی هرگونه تاخیر در اعلام نرخ خوراک پالایشگاه ها را را منجر به عدم امکان برنامه‌ریزی تولیدی و اقتصادی، عدم امکان ارائه گزارشات لازم برای ارائه به مراجع ذیصلاح مانند بورس و آمار مالیاتی و تحمیل جرایم و کاهش اعتباری شرکتها عنوان کرد.
وی با بیان اینکه علت عدم اعلام نرخ خوراک پالایشگاه ها باید از متولیان مورد سوال قرار گیرد، از تغییرات فرایند قیمت گذاری از فوب به محموله های صادراتی، وجود برخی پارامترهای قابل محاسبه به عنوان تابعی از قیمت نفت، و در نهایت با توجه به طبقه بندی بودن اطلاعات مشتریان و قیمت فروش نفت به عنوان عواملی نام برد که سبب شکل گیری کمیته ای بنام کمیته مقابله با تحریم شد.
◀️به گفته وی؛ در کمیته مقابله با تحریم برخی پارامترها پس از دریافت اطلاعات و تجزیه و تحلیل محاسبه و اعلام می‌شود. در واقع این موضوع سبب می شود که روند کمی طولانی شود اما با توجه به پیشنهاد ارائه شده توسط پالایشگاه ها احتمال تغییر رویه به قبل و تسریع محاسبه قیمت وجود دارد.