گفتگوی اختصاصی آقای عباس کاظمی معاون وزیر نفت و مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با نشریه پالایش نفت

ساناز رضايي- شاید کسانی باشند که ادعا کنند برجام ثمره‌ای برای مردم ایران نداشته است و حتی در دوران کمپین انتخابات ریاست جمهوری اخیر که با پیروزی قاطع حسن روحانی همراه بود، پیازداغش را بیشتر کرده و مدعی شوند، دستاورد دولت یازدهم مبنی بر لغو تحریم‌های هسته‌ای کاری «عبث» بوده است، در همین راستا عباس کاظمی معاون وزیر نفت و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی ایران با تاکید بر اینکه مهم ترین کاری که دولت یازدهم انجام داد، برجام بود، بر این باور است، کسانی که می گویند برجام هیچ دستاورد ملموسی نداشته است، چالش ها و مشکلات موجود در دوران تحریم را لمس و درک نکرده‌اند.

مشروح گفت‌وگوی اختصاصی نشریه «پالایش» با عباس کاظمی معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده های نفتی را در ادامه می خوانید:

    آقای کاظمی، دولت تاکنون چه تسهیلاتی بریا پالایشگاههای واگذار شده به بخش خصوصی ارائه شده است؟

در حال حاضر پالایشگاه‌ها بر اساس قانون اصل 44 به بخش خصوصی واگذار شده‌اند. دولت براساس این قانون مکلف شد که تسهیلاتی به این پالایشگاه‌ها ارائه کند که بر همین اساس پنج درصد از نفت خام را به آن‌ها می دهد و در حال حاضر این قانون در حال اجرا است. هم چنین دولت انتقال نفت خام از چاه‌ها به پالایشگاه‌ها را نیز با هزینه خود انجام می‌دهد. در مقابل انتظار می‌رود که پالایشگاه‌ها با این تخفیف‌هایی که دارند، پروژه‌های اصلاحی را انجام دهند. محصولات گران‌قیمتی را تولید کنند، کیفیت محصولات را بالا ببرند و در کل چرخه اقتصادی مناسبی داشته باشند. ما نیز در حال پیگیری این روند هستیم. در همین راستا به طور نمونه، این روند در پالایشگاه اصفهان در حال انجام است. تلاش‌هایی انجام شده است که پالایشگاه‌های دیگر نیز بر اساس این چارچوب فعالیت خود را ادامه دهند. یکی از عوامل موثر بر این روند، جذب سرمایه‌گذار است.

    با توجه به اینکه پالایشگاه‌ها در مراحل مختلف فعالیت خود با چالش‌های مختلفی روبه‌رو هستند، آیا دولت به پالایشگاه‌ها برای غلبه بر این موانع کمک می‌کند؟  

پالایشگاه‌ها با چالش‌ها و مشکلاتی روبه رو هستند. ارائه تسهیلات از سوی دولت بر اساس قانون ارائه می شود و این تسهیلات بالا هستند. نمی توان آنها را ناچیز برشمرد.

    با توجه به تسهیلات ارائه شده از سوی دولت، شما چه انتظاراتی از پالایشگاه‌ها دارید؟ آیا این انتظارات بر آورده می شود؟

 انتظار این است که پالایشگاه‌ها روند کیفی سازی را به خوبی پیش برند. البته این روند کیفی سازی نیز برای خود پالایشگاه‌ها بسیار سودمند است. در واقع مالک پالایشگاه‌ها خود آنها هستند و بیشترین منفعت نیز شامل حال آنها می‌شود. به طور مثال پالایشگاه بندرعباس با انجام روند کیفی سازی بیش از 100 میلیون دلار  به سودش افزوده شده است. محصولاتش هم بازار داخلی و هم بازار خارجی در جهان دارد. هم چنین این نکته باید مد نظر قرار گیرد که برای سودآوری بهینه باید محصولات مازاد صادر شوند. در واقع مازاد محصولات باید به فراورده های نفتی گران قیمت تبدیل شود تا میزان سودآوری افزایش یابد.

    در ماه‌های اخیر به خصوص پس از لغو تحریم های هسته ای، شاهد افزایش تمایل سرمایه‌گذاران خارجی برای سرمایه‌گذاری در حوزه انرژی کشورمان هستیم، آیا در این حوزه نیز شرکت‌های خارجی علاقه مند به همکاری و سرمایه گذاری هستند؟

بعد از توافق هسته‌ای ایران و 1+5، سرمایه گذاران بسیاری از شرق آسیا مانند ژاپن، کره جنوبی و چین برای انجام همکاری و سرمایه گذاری با پالایشگاه‌های کشور اظهار تمایل کرده‌اند. در همین راستا بعد برجام پالایشگاه اصفهان قرارداد تجاری‌اش را درباره طرح بهبود فرآیند و بهینه سازی این پالایشگاه با شرکت دایلم کره جنوبی امضا کرد. در پالایشگاه بندرعباس نیز چینی ها وارد شدند و پالایشگاه تهران همکاری‌های خود را با ژاپن آغاز کرده و در شرکت پالایشگاه نفت تبریز چینی‌ها وارد همکاری شده است. در آبادان نیز یک سرمایه گذار چینی آمده است که سه میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و در حال اصلاح ساختار این پالایشگاه است.

    با توجه به اظهارات شما، به طور کلی عملکرد دولت یازدهم را در حوزه پالایشگاه چگونه ارزیابی می کنید؟ عملکرد این دولت چه تفاوتی با دولت پیشین داشته است؟

مهم ترین کاری که دولت یازدهم انجام داد، برجام بود که باعث لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران از سوی جامعه بین‌المللی شد. ما سال گذشته 450 هزار بشکه فراورده نفتی صادر کردیم، اگر تحریم بودیم نمی توانستیم اینکار را انجام دهیم. برهمین اساس تحریم‌های انرژی به خصوص در حوزه حمل و نقل کشتیرانی برداشته شد. در دوران تحریم، کشتی‌ها نمی توانستند به ایران رفت و آمد کنند. در آن دوران ما برای انتقال ارز با مشکلات بزرگی روبه‌رو بودیم، دراین‌باره متکی به صراف‌ها بودیم که آنها غیر قابل اعتماد بودند. بر همین اساس نقل و انتقالات پولی با هزینه بسیار گزافی انجام می گرفت. این در حالی است که بعد از رفع تحریم ها، اکنون کشتی‌ها نوبت گرفته‌اند و بانک‌ها به راحتی می توانند نقل و انتقالات را انجام دهند. در واقع افرادی که مدعی هستند که برجام هیچ دستاورد ملموسی  برای ایران به همراه نداشته است، آنها این چالش‌ها را در دوران تحریم لمس و درک نکرده‌اند، به همین دلیل چنین ادعاهایی را مطرح می کنند. اگر این تحریم های بانکی و انرژی برداشته نمی‌شد، پالایشگاه‌ها با مشکلات بسیاری مواجه می شدند و تمام کشور دچار چالش می شد اما اکنون با رفع آنها آرامش به کل کشور بازگردانده شده است. اکنون روند توسعه نفتی و گازی شروع شده است.

    چندی پیش بیست و یکمین نمایشگاه بین‌المللی نفت و گاز در تهران با حضور چشمگیر شرکت‌های خارجی از کشورهای مختلف برگزار شد، ارزیابی شما درباره این نمایشگاه چیست؟

این نمایشگاه نشان داد که منابع داخلی در کشور بسیار توانمند هستند. کیفیت محصولات بسیار افزایش یافته است. خدمات کالا از خارج به داخل آمده و بسیاری از اقدامات در داخل کشور انجام می گیرد. به عبارت دیگر بومی سازی انجالم شده و این مساله میزان اشتغال و سطح دانش مهندسی و تخصصی در حوزه نفت و گاز را در کشور بالا برده است. بر همین اساس خدایی نکرده اگر در جهان اتفاقی رخ دهد صنایع ایران می توانند به راحتی بدون مشکل خاصی به راه خود ادامه دهند.

    عملکرد انجمن صنفی صنعت پالایش نفت را چگونه ارزیابی می کنید؟

من از فعالیت انجمن‌هایی مثل این انجمن صنفی حمایت می کنم. فعالیت این گونه انجمن‌ها  برای توسعه کشور و بهبود کیفیت محصولات لازم و ضروری است. در واقع این گونه تشکل‌ها برای ایجاد روابط منطقی و خوب با دولت و مجلس بسیار لازم است. امیدوارم این انجمن به موفقیت‌های بیشتری دست پیدا کند. در واقع هرچه فعالیت این انجمن‌ها گسترش یابد و ارتباطاتشان با دولت و مجلس افزایش یابد ما نیز می‌توانیم راحت‌تر عمل کنیم زیرا در چنین حالتی ما به جای ارتباط با شش پالایشگاه با یک انجمن در ارتباط هستیم.